T.C.
ANKARA BÜYÜKŞEHİR BELEDİYESİ
ALZHEİMER HASTALARI İÇİN SOSYAL YAŞAM MERKEZLERİ YÖNERGESİ TASLAĞI
BİRİNCİ BÖLÜM
Genel Hükümler
Amaç
MADDE 1 – (1) Bu yönerge; Ankara Büyükşehir Belediyesince, özellikle demans Alzheimer gibi hastalıkları olan yaşlıların ve yakınlarının yaşam standartlarının iyileştirilmesine katkı sağlamak, boş zamanlarını değerlendirmek, rehberlik ve danışmanlık hizmeti vermek amacıyla açılan Alzheimer Hastaları için Sosyal Yaşam Merkezlerinin işleyişine ilişkin usul ve esasları düzenlemek, çalışan personelin görev, yetki ve sorumluluklarını belirlemek amacıyla hazırlanmıştır.
Kapsam
MADDE 2- (1) Bu yönerge; Ankara Büyükşehir Belediyesi tarafından demans ve Alzheimer hastalığının başlangıç, erken orta döneminde olan hastaların ve hasta yakınlarının yaşam standartlarının iyileştirilmesine katkı sağlamak, boş zamanlarını değerlendirmek, rehberlik ve danışmanlık hizmeti vermek amacıyla açılan Alzheimer Hastaları Sosyal Yaşam Merkezlerini kapsar.
Dayanak
MADDE 3 – (1) Bu Yönerge; 5216 sayılı Büyükşehir Belediyesi Kanununun 7. Maddesinin “v” bendi, 5393 sayılı Belediye Kanunu’nun 14’üncü maddesinin “b” bendi, 07.08.2008 tarih ve 26960 sayılı Resmi Gazetede yayınlanarak yürürlüğe giren ''Yaşlı Hizmet Merkezlerinde Sunulacak Gündüzlü Bakım ile Evde Bakım Hizmetleri'' hakkında yönetmelik ve ‘’Ankara Büyükşehir Belediyesi Sosyal Hizmetler Dairesi Başkanlığı Görev, Çalışma, Usul ve Esaslarına Dair Yönetmelik’’ hükümlerine dayanılarak hazırlanmıştır.
Tanımlar
MADDE 4- (1) Bu Yönergede geçen;
a) Belediye: Ankara Büyükşehir Belediyesini,
b) Daire Başkanlığı: Sosyal Hizmetler Dairesi Başkanlığını,
c) Şube Müdürlüğü: Yaşlı Hizmetleri ve Şefkat Evleri Şube Müdürlüğünü,
d) Şube Müdürü: Yaşlı Hizmetleri ve Şefkat Evleri
Şube Müdürünü,
e) Alzheimer Hastaları Sosyal Yaşam Merkezleri: Başlangıç ve erken orta döneminde olan demans ve Alzheimer hastalarına gündüz bakım hizmeti veren merkezleri,
f) Alzheimer Hastaları Sosyal Yaşam Merkezi Sorumlusu: Şube Müdürü tarafından merkez sorumlusu olarak görevlendirilen sosyal çalışmacı, psikolog, sosyolog, hemşire veya yaşlı sağlığı alanında eğitim almış dört yıllık üniversite mezunu personeli,
g) Koordinasyon Kurulu: Şube Müdürü, Merkez Sorumlusu, Doktor, psikolog, sosyal çalışmacı ve hemşireden oluşan kurulu,
ğ) Üye: Sağlık kurumları tarafından Alzheimer ve demans hastalığı tanısı konmuş, hastalığın başlangıç ve erken orta dönemlerinde olan, günlük yaşam aktivitelerini sürdürebilen, yemeğini kendi başına yiyebilen, kıyafetlerini giyebilen, tuvalet ve kişisel temizliğini yapabilen yaşlıyı,
İKİNCİ BÖLÜM
Yönetim ve İşleyiş Esasları
Sorumlu Birim
MADDE 5- (1) Alzheimer Hastaları Sosyal Yaşam Merkezleri Sosyal Hizmetler Dairesi Başkanlığına bağlı olarak kurulur. Merkezlerin Yönerge ve ilgili mevzuat hükümlerine göre yürütülmesinden Yaşlı Hizmetleri ve Şefkat Evleri Şube Müdürlüğü sorumludur.
Kapasite tespiti, Başvuru ve Kabul İşlemleri
MADDE 6- (1) Alzheimer Sosyal Yaşam Merkezine kabul edilecek üye sayısı merkezin fiziksel kapasitesi ve personel durumu dikkate alınarak Koordinasyon Kurulu tarafından tespit edilir.
(2) Başvurular, Alzheimer Sosyal Yaşam Merkezlerine veya Şube Müdürlüğüne yapılır. Başvuruların değerlendirilmesi ve kabul işlemleri koordinasyon kurulu tarafından yapılır. Başvuru şartları ve başvuru esnasında;
a) Dilekçe,
b) Uyuşturucu ve alkol bağımlılığı olmadığına, akıl ve ruh sağlığının yerinde olduğuna dair sağlık kurulu raporu,
c) Alzheimer ve demans hastası olan yaşlılar için günlük yaşam aktivitelerini de içeren ayrıntılı epikriz raporu.
(3) Belgeleri tamamlanan, hangi hizmetten/hizmetlerden yaralanacağının da belirtildiği bakım/hizmet planının hazırlanmasına esas teşkil edecek sosyal inceleme raporu hazırlanan yaşlılar, hizmet almaya başlar.
(4) Merkeze kabul edilecek yaşlılarda, ırk, renk, cinsiyet, dil, din, tabiiyet, siyasi düşünce, felsefi inanç yönünden hiçbir ayrım yapılmaz ve geçmişteki mahkûmiyetleri göz önüne alınmaz.
(5) Herhangi bir sosyal güvencesi olmayan, ekonomik yoksunluk içinde bulunan, şehit yakını / gazi olan ve resmi olarak eşinden boşanmış olan hastalara öncelik sağlanır.
(6) Hizmet alan her üye için bir kayıt dosyası açılır. Açılan dosyada tüm bilgi ve belgeler saklanır. Kişiye ait değişen tüm bilgiler güncellenerek bu dosyaya eklenir. Bu dosya elektronik ortamda da tutulur.
Personel Kadrosu
MADDE 7 - (1) Alzheimer Hastaları Sosyal Yaşam Merkezlerinde ihtiyaca göre yeterli sayıda doktor, hemşire, sosyal çalışmacı, psikolog, öğretmen, sosyal sanatsal ve eğitsel etkinliklerde görevlendirilecek branş öğretmenleri, rehber ve usta öğretici, hasta bakım elemanı, büro görevlisi, mutfak görevlileri, hizmetli, teknik personel ve diğer personel bulunur.
İşleyişe İlişkin Esaslar
MADDE 8- (1) Alzheimer Hastaları Sosyal Yaşam Merkezlerinde hastaların yaşam standartlarını iyileştirmek, boş zamanlarını değerlendirmek, Alzheimer hastalarına ve yakınlarına mesleki danışmanlık yapmak, günlük işlerinde yardımcı olmak amacıyla hizmet verilir.
(2) Alzheimer hastalarını, yaşam ortamından ayırmadan gün içerisinde merkezde yaşıtlarıyla birlikte vakit geçirmesi, hastanın gereksinimlerinin merkezde karşılanması, böylece hastaya bakım veren hasta yakının yükünün azaltılması, hastaya ve yakınına bir mola imkânı verilmesi sağlanır.
(3) Merkezlerde hastaların ve yakınlarının sosyal ilişkilerinin geliştirilmesi, günlük aktivitelerinde ve sosyal alanlarında yeterliliğini arttırmalarını sağlayacak zihinsel, fiziksel, psiko-motor aktiviteler düzenlenir. Konferans, seminer, gezi ve kültür sanat faaliyetleri gerçekleştirilir. Bu faaliyetler gerçekleştirilirken daha etkin ve verimli olmasını sağlamak için, ilgili dernek, kamu kurum ve kuruluşu, üniversitelerin ilgili bölümleri ile işbirliği yapılabilir ve protokol imzalanabilir.
(4) Yıllık, aylık programlar, yapılacak aktiviteler koordinasyon kurulu tarafından hazırlanır ve Merkez Sorumlusu tarafından uygulanması sağlanır.
(5) Koordinasyon Kurulu tarafından yıllık değerlendirme raporların hazırlanır ve bir sonraki yılın planlaması yapılır.
(6) Alzheimer Sosyal Yaşam Merkezinden hizmet alan yaşlı hastaların diyetlerine uygun beslenmesi, hasta yakınlarına ücretsiz yiyecek ve içecek servisi yapılması sağlanır.
(7)) Alzheimer Sosyal Yaşam Merkezinde kabul edilen hastalar bu merkezlerden ücretsiz faydalanır.
Bina Durumu
MADDE 9- (1) Alzheimer Hastaları Sosyal Yaşam Merkezleri; bahçesi, faaliyet odası, yemek salonu, fiziksel aktivite salonu, hasta yakınları için dinlenme salonu, yeteri kadar tuvalet ve lavaboların bulunduğu binalarda kurulur.
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
Personelin Görev, Yetki, Nitelik ve Sorumlulukları
Alzheimer Hastaları Merkezi Sorumlusunun Görev, Yetki ve Sorumlulukları
MADDE 10- (1) Alzheimer Hastaları Sosyal Yaşam Merkezi Sorumlusu Şube Müdürüne karşı sorumlu olup görev, yetki ve sorumlulukları;
a) Merkezin yönetsel, mali ve teknik tüm işlerini ilgili mevzuata göre yürütmek,
b) Hastaların bakım ve korunması ile her türlü gereksinimini sağlamak için önlemler almak, görevliler arasında işbölümü yapmak ve denetlemek,
c) Standart formların doldurulmasını sağlamak, sayısal bilgileri ilgili mercilere göndermek, yaşlı hastalarla ilgili her türlü yazışmayı gizlilik ilkesi çerçevesinde yapmak,
ç) Personelin özlük dosyalarını tutmak, her türlü işlem ve yazışmaları gizlilik ilkesine uyarak ilgili mevzuat çerçevesinde yürütmek,
d) Personelin ilgili mevzuat gereğince istenen tutum, davranış, kılık-kıyafet ve benzeri özelliklerini izleyerek gerekli denetimleri yapmak,
e) Merkezin çalışma program ve saatlerini düzenlemek, onaylamak ve uygulanmasını sağlamak,
f) Her yaşlı hasta için ayrı ayrı hazırlanan bakım/hizmet planını onaylamak, uygulanmasını sağlamak, denetlemek ve ortaya çıkan aksaklıkları gidermek,
g) Hizmet içi eğitim programlarının uygulanmasını sağlamak,
ğ) Merkezin yıllık çalışma programını koordinasyon kurulu ile birlikte hazırlamak, altı ayda bir değerlendirme yapmak, yılsonunda çalışma raporu düzenlemek,
h) Merkezin amacına uygun konularda araştırma ve incelemeler yapmak bu inceleme sonuçlarını Şube Müdürüne bildirmek,
ı) Merkezin ve hizmetin, çevreye ve topluma tanıtılmasını sağlamak, gerekli durumlarda gönüllü kişi ve kuruluşlarla işbirliği içerisinde çalışmak.
Sosyal Çalışmacının Görev, Yetki ve Sorumlulukları
MADDE 11- (1) Sosyal çalışmacı, üniversitelerin sosyal hizmet alanında eğitim veren bölümlerinden en az dört yıl eğitim almış personeldir. Sosyal çalışmacının görev yetki ve sorumlulukları;
a) Başvuran Alzheimer hastalarının sosyal incelemelerini yapmak, verilecek hizmet türünü ve biçimini de içeren raporu hazırlamak,
b) Kabulü yapılan Alzheimer hastası yaşlının merkeze uyumunu sağlamak, uyumsuzluğu olan yaşlıların sorunlarını saptamak ve çözümüne yönelik çalışmalarda görev almak,
c) Alzheimer hastası yaşlılara yönelik psiko-sosyal programlar hazırlamak,
ç) Alzheimer hastalarının psiko-sosyal, fiziksel ve ruhsal durumlarını sürekli olarak izlemek, sosyal kişisel, grup ve toplumla çalışma yöntemleri aracılığıyla sorunlarının çözümüne yardımcı olmak, ilgili raporları düzenlemek,
d) Alzheimer hastalarının yakın çevresi ile olan sosyal ilişkilerini düzenlemek, geliştirilmesine yardımcı olmak, gerektiğinde yakınları ile mesleki çalışma yapmak,
e) Sosyal, kültürel etkinlikler düzenlemek ve düzenlenen bu etkinliklere Alzheimer hastası yaşlıların katılımını sağlamak,
g) Merkezin çevreye ve topluma tanıtılmasını sağlamak, gönüllü kişi ve kuruluşlarla yapılacak çalışmaların programlanmasında görev almak,
ğ) Aylık ve yıllık çalışma programlarının uygulama sonuçlarını değerlendirmek,
h) Hizmetin amacına uygun konularda mesleki araştırma ve incelemeler yapmak, sayısal verileri toplamak ve bunları değerlendirmek,
ı) Hizmet içi eğitim programlarının uygulanmasında görev almak,
i) Şube Müdürlüğünce geliştirilen standart formların doldurulmasını sağlamak,
(2) Sosyal çalışmacı yukarıda sayılan görevlerini diğer meslek elemanlarıyla işbirliği yaparak, ekip çalışması halinde koordinasyon kurulu ile birlikte yürütür.
(3) Kapasitesi elliye kadar olan merkezlerde bir sosyal çalışmacı çalıştırılır. Alzheimer Hastaları Merkezi Sorumlusunun sosyal çalışmacı olması durumunda, ayrıca sosyal çalışmacı çalıştırılmayabilir.
Psikoloğun Görev, Yetki ve Sorumlulukları
MADDE 12- (1) Psikolog, üniversitelerin psikoloji alanında eğitim veren bölümlerinde en az dört yıl eğitim almış personeldir. Psikoloğun görev yetki ve sorumlulukları;
a) Merkeze kabul edilecek Alzheimer hastası yaşlıların psikolojik incelemelerini yapmak, merkeze kabul edilen yaşlıları gerek merkezde gerekse evde bakım sürecinde izlemek, sorunlarını tespit etmek ve bu sorunları yaşlı ve yakın çevresi ile mesleki ilişki kurarak çözümlemeye çalışmak, ilgili raporları düzenlemek ve hizmet planlama servisine sunmak, gerektiğinde hastane, psikiyatri klinikleri ve benzeri kuruluşlarla irtibata geçerek vaka takibi yapmak,
b)Alzheimer Hastalarına verilecek hizmete ilişkin bakım/hizmet planının hazırlanmasında ve uygulanmasında görev almak,
c) Evde bakım hizmetinden yararlanan Alzheimer hastası yaşlıların en az haftada bir ziyaret edilmesi, yaşlı bakım elemanlarının takibi, yaşlının ihtiyaçlarının belirlenmesi ile gerektiğinde yeni bakım/hizmet planının düzenlenmesini sağlamak,
ç) Alzheimer hastası yaşlıların yetenek ve ilgilerine göre çeşitli işlerle meşgul olmalarını sağlamak, boş zamanlarını değerlendirme çalışmalarına katkıda bulunmak, düzenlenen sosyal, kültürel etkinliklere katılımlarını sağlamak,
d) Merkezin çevreye ve topluma tanıtılmasını sağlamak amacıyla resmi ve gönüllü kuruluşlarla işbirliği yapılmasında ve n programlanmasında görev almak,
e) Hizmet içi eğitim programlarının uygulanmasında görev almak,
f) Hizmetin amacına uygun konularda mesleki araştırma ve incelemeler yapmak.
(3)Psikolog yukarıda sayılan görevlerini diğer meslek elemanlarıyla işbirliği yaparak, ekip çalışması halinde koordinasyon kurulu ile birlikte yürütür.
(4)Alzheimer Hastaları Merkezi Sorumlusunun psikolog olması durumunda, ayrıca psikolog çalıştırılmayabilir. Psikolog yarı zamanlı olarak gün ve saatleri birbiri ile çakışmayacak şekilde bir başka merkezde çalışabilir
Doktorun Görev, Yetki ve Sorumlulukları
MADDE 13- (1) Doktorun görev, yetki ve sorumlulukları;
a) Merkez hizmetlerinden yararlanmak isteyen Alzheimer hastası yaşlının tıbbi değerlendirmesini yapmak, sağlık kurum/kuruluşlarınca tanısı konmuş ve tedavisi planlanmış hastanın doktoru ile bağlantı kurarak gerekli bilgi ve önerileri doğrultusunda takibini yapmak,
b) Hastalara verilecek hizmete ilişkin bakım/hizmet planının hazırlanmasında görev almak,
ç) Merkezde verilecek sağlık hizmetlerinin yürütülmesini sağlamak ve denetlemek,
d) Merkezde verilen hizmetlerden yararlanan tüm hastalar ve çalışan personel ile ilgili sağlık dosyası ve Şube Müdürlüğünce hazırlanan standart formların doğru, eksiksiz ve zamanında tutulmasını sağlamak,
e) Bulaşıcı hastalık durumunda ilgili kurumlara ihbarda bulunmak, koruyucu, önleyici ve tedavi edici önlemleri almak,
f) Merkezde görevli personel ile evde bakım hizmeti veren personelin hijyen kurallarına uymasını sağlamak ve denetlemek,
g) Hizmet esnasında gereksinim duyulan ilaç ve tıbbi sarf malzemeleriyle diğer araç ve gereçlerin sağlanması için teklifte bulunmak, var olanları korumak, her an hizmete hazır hale getirmek, gerekli kayıtları tutmak,
ğ) Hizmet içi eğitim programlarının uygulanmasında görev almak.
(2) Alzheimer Hastaları Merkezi Sorumlusunun doktor olması durumunda, doktor çalıştırılmayabilir. Doktorun iç hastalıkları uzmanı veya geriatrist olması tercih edilir.
Hemşirenin Görev, Yetki ve Sorumlulukları
MADDE 14- (1) Hemşirenin görev, yetki ve sorumlulukları;
a)Yaşlılara verilecek hizmete ilişkin bakım/hizmet planının hazırlanmasında, uygulanmasında görev almak,
b)Alzheimer Hastası yaşlıları muayene ve tedaviye hazırlamak, ilaçlarını düzenli almalarını sağlamak, , tansiyonlarını ölçmek, gerekli kayıtları tutmak,
c) Alzheimer Hastalarının fiziksel, ruhsal ve sosyal durumlarını sürekli olarak izlemek, ortaya çıkan sorunların çözümüne yönelik diğer meslek elemanları ile işbirliği içerisinde çalışmak,
ç) Hizmet içi eğitim programlarının uygulanmasında görev almak,
(2) Her merkezde en az bir hemşire çalıştırılması esastır. Hemşirelik veya hemşireliğe eşdeğer eğitim alan sağlık memurları hemşire yerine çalıştırılabilir.
Yaşlı Bakım Elemanının Görev, Yetki ve Sorumlulukları
MADDE 15- (1) Hasta bakım elemanının görev yetki ve sorumlulukları;
a) Alzheimer hastası yaşlının fiziksel bakımı ile ilgili her türlü bakım hizmetlerini yapmak, gerek duyulması halinde beslenmelerine yardımcı olmak,
b) Alzheimer hastası yaşlılarla yapılacak faaliyetlerde yaşlılara yardımcı olmak,
c) Hastanın boş zamanlarını değerlendirmesinde, onun sosyal gereksinimlerinin sağlanmasında yardımcı olmak,
ç) Koordinasyon Kurulunun hazırladığı program doğrultusunda diğer görev ve hizmetleri yerine getirmek,
d) Hastalarla birlikte oldukları süre içinde karşılaştıkları önemli olayları ve hastalanan yaşlıları birim sorumlusuna bildirmek/haber vermek,
(2) Yaşlı bakım elemanı Alzheimer Hastaları Merkezi Sorumlusuna bağlı olarak Koordinasyon Kurulu bünyesinde diğer servis elemanlarının denetiminde çalışır. Merkezde yürütülen gündüzlü bakım hizmetlerinde her yirmi hasta için bir yaşlı bakım elemanı görevlendirilir.
Diğer Meslek Elemanının Görev, Yetki ve Sorumlulukları
MADDE 16- (1) Merkezde tam veya yarı zamanlı olarak fizyoterapist, diyetisyen ve uğraş terapisti çalıştırılabilir.
(2) Merkezde görev yapan teknisyen, teknisyen yardımcısı, şoför, aşçı ve diğer personel görevlerini, Şube Müdürlüğüne bağlı olarak yürütür.
(3) Kendi alanlarıyla ilgili her çeşit işi gören ve sorumluluğunu taşıyan bu personelin çalışma koşul ve esasları Şube Müdürlüğü tarafından belirlenir.
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
Yürürlük ve Yürütme
Yürürlük
MADDE 17-(1) Bu Yönerge Ankara Büyükşehir Belediye Başkanının onayına müteakip yürürlüğe girer.
Yürütme
MADDE 18 -(1) Bu Yönerge Ankara Büyükşehir Belediye Başkanı ve Sosyal Hizmetler Dairesi Başkanlığınca yürütülür.